Tại các nước thuộc khối cộng đồng châu Âu, tỷ lệ trẻ sơ sinh rất non tháng (very preterm infant – VPI) (<33 tuần tuổi thai) khoảng từ 1,1-1,6%. Tại Pháp, hàng năm có khoảng 10.000 trẻ sơ sinh rất non tháng chào đời. Cùng với sự tiến bộ của y học trong việc chăm sóc và điều trị, tỷ lệ VPI sống sót đã gia tăng đáng kể, nhưng kéo theo đó là sự gia tăng tần suất các khuyết tật trong tiên lượng lâu dài dành cho nhóm trẻ này.

Một số các nghiên cứu trước đây trên VPI đã tập trung chủ yếu vào các khuyết tật nặng nề như bại não, kèm hoặc không kèm với sự chậm phát triển tâm thần. Bên cạnh đó, một số các tổn thương khác như chậm phát triển trong khả năng nhận thức đơn thuần, trì trệ trong phát triển ngôn ngữ, khó khăn trong hành vi giao tiếp… cũng đã được mô tả.

Cũng từ vấn đề trên, Béatrice Larroque và cộng sự đã tiến hành nghiên cứu EPIAGE (nghiên cứu dịch tễ cho trẻ sơ sinh non tháng – Etude Epidémiologique sur les Petits Ages Gestationnels, Pháp). Đây là một nghiên cứu đoàn hệ được thực hiện trên 2901 trẻ sơ sinh rất non tháng (22-32 tuần tuổi thai), ở 9 vùng khác nhau tại Pháp, chào đời trong khoảng thời gian từ 01/01/1997 đến 31/12/1997. Nhóm chứng gồm 667 trẻ cũng từ những vùng trên với tuổi thai từ 39-40 tuần. Các trẻ này khi đến 5 tuổi sẽ được khám sức khỏe và đánh giá khả năng nhận thức bằng bộ dụng cụ đánh giá Kaufman. Ngoài ra, các thông tin về việc sử dụng các phương tiện chăm sóc sức khỏe đặc biệt ở trẻ trong thời gian 5 năm sẽ được thu thập từ bố mẹ.

Nghiên cứu thu được một số kết quả sau:

• 9% trẻ trong nhóm VPI được chẩn đoán bại não, nhóm trẻ từ 24-28 tuần tuổi thai có tỷ lệ hiện diện các khuyết tật cao nhất.

• Tổn thương trong việc phát triển nhận thức là dạng thường gặp nhất trong các dạng tổn thương thần kinh được đánh giá.

• Các phương tiện chăm sóc đặc biệt được sử dụng cho 42% trẻ có tuổi thai từ 24-28 tuần và 31% trẻ có tuổi thai từ 29-32 tuần, so sánh với chỉ 16% trong nhóm chứng.

• 1/3 số trẻ sinh rất non được khảo sát cần được chăm sóc tại các trung tâm săn sóc đặc biệt, tại các bác sĩ vật lý trị liệu, nhãn khoa, tâm lý, tâm thần.

Nghiên cứu trên đã cho thấy ở VPI trong ít nhất là 5 năm đầu tiên, tỷ lệ tổn thương phát triển vận động – tâm thần có quan hệ tỷ lệ nghịch với tuổi thai lúc chào đời. Do đó, các trẻ này cần có chế độ theo dõi, chăm sóc và điều trị riêng sau khi xuất viện ít nhất là đến 5 tuổi. Ngăn ngừa tổn thương trong việc phát triển nhận thức là mục tiêu quan trọng hàng đầu trong chăm sóc trẻ sơ sinh rất non tháng.

(Nguồn: Lancet 2008;371:813-820)